Pancake và Waffle là hai món ăn sáng phổ biến trên toàn thế giới. Dù cùng sử dụng những nguyên liệu cơ bản như bột mì, sữa, trứng và bơ, chúng vẫn có những khác biệt rõ rệt về cách chế biến, kết cấu và hương vị. Bài viết sau đây của Compare2T sẽ phân tích chi tiết từng khía cạnh để giúp bạn phân biệt và lựa chọn phù hợp với sở thích cá nhân.
Nguồn gốc hình thành
Pancake được xem là một trong những dạng bánh lâu đời nhất trong lịch sử ẩm thực loài người. Các bằng chứng khảo cổ học từ thời kỳ đồ đá (Neolithic Period) cho thấy con người đã nghiền ngũ cốc và nướng trên bề mặt đá nóng để tạo ra những chiếc bánh phẳng, tiền thân của pancake ngày nay. Những công thức tương tự pancake hiện đại đã xuất hiện trong văn bản của người Hy Lạp cổ đại như “Opisthodomos” và trong sách Apicius của La Mã cổ đại, nơi ghi lại nhiều công thức nấu ăn của giới quý tộc thời đó.
Pancake lan rộng khắp châu Âu vào thời Trung Cổ, trở thành món ăn phổ biến trong các lễ hội tôn giáo như Lễ Shrove Tuesday (Anh), hay còn gọi là “Ngày Thứ Ba Bánh Kếp”, khi người dân sử dụng hết trứng và sữa trước mùa chay.
Ngược lại, Waffle xuất hiện muộn hơn và có nguồn gốc từ việc cải tiến pancake. Vào thế kỷ 13 tại Hy Lạp, các thầy tu đã sử dụng khuôn kim loại khắc hoa văn để ép bột bánh lễ (communion bread), từ đó hình thành nên các khuôn bánh waffle sơ khai, được gọi là obelios. Đến thế kỷ 15 – 16, waffle bắt đầu phổ biến tại Bỉ và Pháp, nơi chúng được phục vụ trong các dịp hội chợ và cung điện. Bánh waffle hiện đại chịu ảnh hưởng mạnh từ Brussels Waffles và Liège Waffles, hai phong cách bánh nổi tiếng tại Bỉ.
Thành phần nguyên liệu
Cả Pancake và Waffle đều sử dụng công thức cơ bản gồm:
- Bột mì đa dụng (all-purpose flour)
- Sữa tươi
- Trứng gà
- Đường trắng
- Bơ lạt
- Bột nở (baking powder)
- Muối tinh
Sự khác biệt về tỷ lệ:
- Pancake chứa hàm lượng bột nở cao hơn, giúp bánh nở nhẹ khi chiên áp chảo, tạo kết cấu mềm xốp, dễ hấp thụ sốt hoặc si-rô.
- Waffle sử dụng nhiều bơ chảy và trứng hơn, tạo lớp vỏ giòn rụm bên ngoài, trong khi bên trong vẫn giữ được độ dai ẩm đặc trưng.
Mẹo chuyên nghiệp: Khi sử dụng hỗn hợp bột pancake đóng gói sẵn (như Aunt Jemima, Krusteaz, hoặc Betty Crocker) để làm waffle, nên tăng gấp đôi lượng bơ và trứng so với hướng dẫn gốc để đạt kết cấu chuẩn waffle.
Dụng cụ và cách chế biến
Pancake:
Có thể nấu bằng:
- Chảo chống dính tiêu chuẩn,
Chảo gang (cast iron skillet), - Bếp nướng phẳng (griddle),
- Lò nướng (áp dụng cho các loại pancake kiểu Nhật, souffle pancake, nổi tiếng bởi độ dày, độ bông và kết cấu mịn).
Thời gian nấu nhanh, phù hợp cho bữa sáng cá nhân hoặc gia đình nhỏ.
Waffle:
Cần đến máy nướng bánh chuyên dụng (waffle maker). Các loại phổ biến gồm:
- Máy waffle tròn kiểu Mỹ,
- Máy waffle vuông,
- Máy waffle kiểu Bỉ (Belgian Waffle Iron) với các rãnh sâu, kích thước lớn hơn, phù hợp cho loại bột đặc hơn.
Một số thương hiệu máy nổi bật: Cuisinart, Breville, Dash Mini Waffle Maker. Máy waffle thường được xem là khoản đầu tư xứng đáng đối với những người yêu thích ăn sáng kiểu Âu.
Kết cấu và trải nghiệm ăn uống
- Pancake có lớp vỏ mềm, xốp, thấm nhanh các loại si-rô, mật ong hoặc nước sốt. Khi ăn thường tạo cảm giác nhẹ nhàng, dễ ăn, thích hợp với khẩu vị trẻ nhỏ hoặc người ưa món ăn mềm.
- Waffle có lớp vỏ ngoài giòn tan nhờ lượng bơ và nhiệt độ cao trong máy nướng, bên trong giữ độ dai và mềm. Kết cấu tổ ong giúp waffle giữ lại lớp bơ chảy, si-rô hoặc sốt trên bề mặt thay vì thấm hút, tạo nên sự bùng nổ vị giác khi ăn.
Phong cách ăn kèm
Truyền thống:
- Bơ lạt và maple syrup là cặp đôi kinh điển cho cả pancake lẫn waffle.
- Pancake thường được rưới si-rô lên bề mặt và nhanh chóng hấp thụ, tạo cảm giác ngọt dịu, ẩm mịn.
- Waffle tạo nên “hồ si-rô” và “túi bơ tan chảy” trong từng ô rãnh bánh, mang đến trải nghiệm ăn uống nhiều lớp hơn.
Thêm trái cây tươi (dâu tây, việt quất, chuối) và kem tươi (whipped cream) là lựa chọn phổ biến.
Sáng tạo và nâng cấp:
- Pancake: Kết hợp ricotta cheese, nước cốt chanh tươi, và quả việt quất (blueberry) để tạo độ mềm ẩm, vị chua nhẹ, thơm mùi sữa.
- Waffle: Dùng chuối nghiền, hạt óc chó (walnut), thay một phần sữa bằng ricotta để tăng độ béo, dai và thơm hơn.
Biến tấu mặn:
- Waffle mặn: Dùng bột ngô (cornmeal) thay bột mì, kết hợp ớt tươi, sour cream, phô mai cheddar, lá hẹ, rất phù hợp với bữa tối mùa lạnh.
- Pancake mặn: Giảm lượng đường trong bột, thêm phô mai parmesan, hành tây băm nhuyễn, thịt xông khói, dùng kèm kem chua, một lựa chọn hấp dẫn cho thực đơn brunch kiểu Âu.
Tổng kết
Pancake và Waffle tuy dùng chung nền tảng nguyên liệu nhưng mang đến trải nghiệm khác biệt. Pancake mềm mại, tiện lợi; waffle giòn rụm, thú vị hơn khi đầu tư đúng cách. Dù bạn ưa thích phong cách truyền thống hay sáng tạo, cả hai đều xứng đáng xuất hiện trong thực đơn cuối tuần hoặc bữa sáng gia đình.
Câu hỏi thường gặp về Pancake và Waffle
Pancake và waffle loại nào dễ làm hơn tại nhà?
Pancake thường dễ làm hơn vì không cần thiết bị chuyên dụng. Chỉ cần chảo chống dính và nguyên liệu cơ bản, bạn đã có thể hoàn thành món ăn. Waffle yêu cầu máy nướng bánh riêng, phù hợp với những ai muốn đầu tư nhiều hơn vào bữa sáng phong cách Âu.
Có thể dùng chung một loại bột để làm cả pancake và waffle không?
Có thể, tuy nhiên nên điều chỉnh tỷ lệ nguyên liệu. Để làm waffle từ bột pancake, hãy tăng lượng bơ và trứng nhằm tạo lớp vỏ giòn đặc trưng của waffle.
Waffle kiểu Bỉ (Belgian waffle) khác gì so với waffle thông thường?
Belgian waffle có rãnh sâu hơn, kích thước lớn hơn và thường nhẹ xốp hơn do dùng men hoặc nhiều trứng. Waffle thông thường (kiểu Mỹ) có rãnh nông hơn, cấu trúc đặc hơn và dễ dùng trong các món mặn.
Nên chọn pancake hay waffle nếu muốn ăn kèm món mặn?
Waffle thích hợp hơn khi kết hợp với topping mặn như phô mai, thịt xông khói, trứng luộc lòng đào… nhờ kết cấu giòn và ổn định. Tuy nhiên, pancake mặn cũng là lựa chọn tốt nếu bạn muốn kết cấu mềm và ẩm.
Pancake Nhật Bản (soufflé pancake) có phải là pancake thông thường?
Không. Soufflé pancake có nguồn gốc từ Nhật Bản, sử dụng lòng trắng trứng đánh bông để tạo độ phồng cao và kết cấu cực kỳ nhẹ, mềm như mây. Đây là biến thể hiện đại, đòi hỏi kỹ thuật và thời gian chế biến nhiều hơn pancake truyền thống.
Ăn pancake hay waffle thì tốt hơn cho chế độ ăn kiêng?
Cả hai đều là món nhiều tinh bột và đường. Tuy nhiên, nếu bạn kiểm soát được khẩu phần, pancake ít béo hơn do sử dụng ít bơ và trứng hơn waffle. Bạn cũng có thể chọn công thức làm từ bột nguyên cám, yến mạch hoặc không đường để phù hợp với chế độ ăn kiêng.
Có thể bảo quản pancake và waffle đã nướng không?
Có. Pancake và waffle có thể được bảo quản trong ngăn mát (2 – 3 ngày) hoặc ngăn đông (lên đến 1 tháng). Khi cần dùng lại, nên hâm nóng bằng máy nướng bánh mì (toaster) hoặc lò nướng để giữ lại độ giòn, tránh dùng lò vi sóng vì có thể làm bánh mềm nhũn.
Trẻ em nên ăn pancake hay waffle?
Cả hai đều phù hợp nếu được chế biến lành mạnh. Pancake mềm, dễ nhai, thích hợp cho trẻ nhỏ. Waffle giòn, có thể hấp dẫn hơn với các hình dáng vui nhộn. Nên ưu tiên nguyên liệu ít đường, ít béo và thêm trái cây để tăng giá trị dinh dưỡng.
Khánh Vy có nền tảng chuyên sâu về giáo dục và từng cộng tác nội dung cho nhiều dự án học tập. Cô tin rằng mỗi bài so sánh học thuật đều là một cầu nối giúp người đọc hiểu sâu hơn, thay vì chỉ lựa chọn nhanh.
Chuyên mục phụ trách: Học thuật, Kiến thức phổ thông và Ẩm thực.
